ÁP DỤNG KỸ NĂNG LẮNG NGHE NHƯ NÀO?
Lắng nghe là một kỹ năng quan trọng trong giao tiếp, giúp chúng ta thấu hiểu người khác và xây dựng mối quan hệ tốt đẹp. Sau khi tìm hiểu về 5 cấp độ lắng nghe, tôi nhận ra rằng bản thân đã từng trải qua nhiều cấp độ khác nhau trong cuộc sống hàng ngày. Việc nhận thức rõ ràng hơn về các cấp độ này giúp tôi có thể cải thiện kỹ năng lắng nghe của mình.
1. Lắng nghe có các mức độ nào?
Lờ đi (Ignoring)
Cấp độ thấp nhất là “Lờ đi” (Ignoring), đây là khi tôi không thực sự chú ý đến người khác, có thể do mải suy nghĩ về điều gì đó hoặc bị phân tâm bởi điện thoại. Tôi nhận ra rằng đôi khi mình vô tình rơi vào trạng thái này, đặc biệt khi đang bận rộn hoặc không hứng thú với cuộc trò chuyện.
Giả vờ lắng nghe (Pretend Listening)
Cấp độ thứ hai là “Giả vờ lắng nghe” (Pretend Listening). Tôi thấy mình đã từng rơi vào tình huống này khi muốn tỏ ra lịch sự nhưng thực tế lại không thực sự quan tâm đến điều đối phương nói. Điều này có thể gây tổn thương đến người khác vì họ có thể cảm nhận được sự thiếu chân thành.
Lắng nghe có chọn lọc (Selective Listening)
Cấp độ thứ ba là “Lắng nghe có chọn lọc” (Selective Listening). Đây là khi tôi chỉ chú ý đến một số phần của cuộc trò chuyện mà mình quan tâm. Tôi nhận thấy mình thường mắc phải điều này trong các cuộc trò chuyện dài hoặc khi chủ đề không liên quan trực tiếp đến mình. Điều này khiến tôi dễ bỏ lỡ những thông tin quan trọng.
Lắng nghe chăm chú (Attentive Listening)
Cấp độ thứ tư là “Lắng nghe chăm chú” (Attentive Listening), khi tôi thực sự tập trung vào lời nói của người khác và cố gắng hiểu điều họ muốn truyền đạt. Tôi nhận thấy rằng khi thực hành điều này, các cuộc trò chuyện của tôi trở nên hiệu quả hơn, tôi hiểu rõ hơn suy nghĩ và cảm xúc của đối phương.
Lắng nghe thấu cảm (Empathic Listening)
Cấp độ cao nhất là “Lắng nghe thấu cảm” (Empathic Listening). Đây là khi tôi không chỉ lắng nghe bằng đôi tai mà còn bằng trái tim, đặt mình vào vị trí của người khác để cảm nhận và thấu hiểu. Tôi nhận ra rằng khi áp dụng cấp độ này, các mối quan hệ của tôi trở nên gắn kết hơn, và tôi có thể giúp đỡ người khác một cách sâu sắc hơn.
2. Ứng dụng kỹ năng lắng nghe trong thực tế như nào?
Một tình huống thực tế mà tôi đã áp dụng kỹ năng lắng nghe thấu cảm là khi một nhân viên trong nhóm của tôi bày tỏ mong muốn nghỉ việc. Ban đầu, tôi cảm thấy khá bất ngờ và có phần lo lắng, nhưng tôi đã quyết định không vội vàng phản ứng mà dành thời gian để lắng nghe.
Thay vì chỉ lắng nghe có chọn lọc hoặc giả vờ lắng nghe, tôi chủ động tạo không gian thoải mái để nhân viên có thể chia sẻ suy nghĩ của mình. Tôi duy trì giao tiếp bằng mắt, đặt câu hỏi mở để họ cảm thấy được tôn trọng và khuyến khích họ bày tỏ quan điểm một cách chân thật.
Trong quá trình trò chuyện, tôi phát hiện rằng lý do thực sự khiến nhân viên muốn nghỉ việc không chỉ liên quan đến khối lượng công việc mà còn xuất phát từ cảm giác không được công nhận và thiếu cơ hội phát triển. Nhờ lắng nghe thấu cảm, tôi đã có thể hiểu rõ những lo lắng của họ và cùng thảo luận các giải pháp phù hợp:
- Phân bổ lại khối lượng công việc, share bớt một phần công việc của bạn đó cho 2 thành viên khác trong team vốn vẫn còn capacity
- Đăng ký cho bạn vào 2 lớp đào tạo sắp tới do bộ phận L&D tổ chức là: quản lý thời gian hiệu quả và đòn bẩy AI trong việc tối ưu hóa hiệu suất làm việc
- Vạch ra một lộ trình rõ ràng với các mốc 6 tháng, 1 năm, 2 năm để bạn có thể lên vai trò leader kèm theo những mức tăng benefit tương xứng
Kết quả là bạn nhân viên cảm thấy được thấu hiểu và có động lực hơn để tiếp tục gắn bó với công ty. Nếu tôi không áp dụng kỹ năng lắng nghe thấu cảm mà chỉ dừng lại ở mức độ lắng nghe có chọn lọc hoặc giả vờ lắng nghe, có thể tôi đã không nhận ra những vấn đề ẩn sau quyết định của nhân viên và mất đi một thành viên quan trọng trong nhóm mà sau này đã trở thành trưởng nhóm thay tôi
3. Lợi ích của việc lắng nghe thấu cảm là gì?
Khi áp dụng kỹ năng lắng nghe thấu cảm, tôi nhận thấy nhiều lợi ích rõ rệt, bao gồm:
- Cải thiện mối quan hệ: Việc thực sự lắng nghe giúp tôi xây dựng niềm tin và sự kết nối với những người xung quanh.
- Giải quyết xung đột hiệu quả hơn: Khi tôi đặt mình vào vị trí của người khác, tôi có thể hiểu được nguyên nhân gốc rễ của vấn đề và tìm ra giải pháp phù hợp.
- Tăng cường sự đồng cảm và thấu hiểu: Tôi cảm nhận được cảm xúc của người khác, giúp tôi cư xử tinh tế hơn trong giao tiếp.
4. Làm sao để cải thiện kỹ năng lắng nghe?
Sau khi tìm hiểu về 5 cấp độ lắng nghe, tôi đặt ra một số mục tiêu để cải thiện kỹ năng của mình:
- Loại bỏ phiền nhiễu: Khi trò chuyện, tôi sẽ hạn chế sử dụng điện thoại (tôi sẽ chủ động tắt chuông điện thoại trước khi vào cuộc trò chuyện) và tập trung hoàn toàn vào đối phương.
- Sử dụng phản hồi tích cực: Tôi sẽ phản hồi bằng cách gật đầu, duy trì giao tiếp bằng mắt và đặt câu hỏi để thể hiện sự quan tâm.
- Diễn giải lại lời nói của đối phương theo ý mình hiểu và xác nhận lại với đối phương để chắc chắn là mình hiểu đúng ý họ
- Rèn luyện kỹ năng lắng nghe thấu cảm: Tôi sẽ cố gắng đặt mình vào vị trí của người khác, hiểu và cảm nhận cảm xúc của họ trước khi đưa ra ý kiến.
5. Kết luận
Qua bài học này, tôi nhận thức rõ hơn về những thiếu sót của mình trong quá trình lắng nghe và đặt mục tiêu cải thiện bằng cách rèn luyện lắng nghe chăm chú và lắng nghe thấu cảm. Tôi tin rằng khi áp dụng những kỹ năng này, tôi có thể xây dựng được những mối quan hệ bền chặt và tạo ra những cuộc trò chuyện ý nghĩa hơn. Lắng nghe không chỉ là một kỹ năng giao tiếp, mà còn là một cách để kết nối và thấu hiểu con người một cách sâu sắc nhất.
Tác giả: Nguyễn Trung Kiên – SS06
Đơn vị công tác: Công ty Cổ phần Cốc Cốc
Vị trí: Engineering Director
————————————————————————————————————————-
[VỀ CHÚNG TÔI]
– CIO Coaching là một chương trình phi lợi nhuận, huấn luyện các nhà quản lý và lãnh đạo số muốn trở thành CIO (Chief Information Officer – Giám đốc Công nghệ thông tin), CTO (Chief Technology Officer – Giám đốc Công nghệ).
– Đăng ký tuyển sinh ngay: https://ciocoaching.org/tuyen-sinh/
