Nhìn lại hành trình 6–7 tuần học Enterprise Architecture (EA), mình có cảm giác như vừa hoàn thành một chuyến “leo núi trí tuệ” dài hơi. Nhưng mà… vui! Bởi vì mỗi tuần đều trôi qua cùng vô số khái niệm mới của TOGAF 10, khiến mình lúc thì “à ha, hiểu rồi!”, lúc thì “ơ, sao lại thế này?” – nhưng cuối cùng thì team Matrix vẫn cùng nhau vượt qua hết.
1. ADM – Vòng Đời Dài Hơn Cả Phim Nhiều Tập
Khái niệm đầu tiên và dai dẳng nhất chính là ADM (Architecture Development Method). ADM giống như một chiếc vòng quay kỳ diệu: cứ hết Phase A lại tới Phase B rồi chạy tuốt đến G, H. Lúc đầu ai cũng hơi choáng vì nhiều bước quá, nhưng sau vài buổi, chúng mình hiểu rằng ADM chính là cái khung giúp bọn mình không bị “lạc trôi” trong thế giới EA.
Cảm giác học ADM: “Hóa ra EA không đáng sợ, đáng sợ là mỗi người đi một bước rời rạc!”
2. Business Architecture – Bắt Đầu Từ Khách Hàng và Giá Trị
Đến Business Architecture, cả team mới hiểu: À, hóa ra EA không phải chỉ vẽ diagram và nói chuyện về IT. Business Architecture chính là phần giúp cả team nhìn rõ: giá trị doanh nghiệp ở đâu, khách hàng cần gì, quy trình nào chạy tốt – quy trình nào chạy nhưng hơi mệt.
Matrix đã nhiều lần ngồi “bóc tách” quy trình, vẽ value stream, mô tả capability… và cuối cùng nhận ra: “Không hiểu business thì làm EA cũng như đi rừng không bản đồ.”
Matrix đã quay lại Phase B nhiều lần nhất. Mỗi khi vẽ lại value stream, mô tả capability, mỗi thành viên lại có thêm thông tin cần bổ sung, làm mịn.
3. Bộ Ba Kỹ Thuật: Application, Data, Technology Architecture
Khi học đến bộ ba này, team Matrix chính thức bước vào “vũ trụ kỹ thuật mà không có kỹ thuật cụ thể”. Mỗi buổi là một hành trình khám phá:
-
Application Architecture: Hiểu ý nghĩa rộng hơn về Application, không còn là các hệ thống kỹ thuật hay giải pháp của Vendor cụ thể, mà là các khối chức năng tương tác ra sao.
-
Data Architecture: Dữ liệu đi đâu, ở đâu, ai được quyền chạm vào. Sự xuất hiện của Conceptual Data, Logical Data, Physical Data giúp Matrix hiểu hơn về các mapping thông tin khi nói chuyện với Stakeholder.
-
Technology Architecture: Công nghệ mà chưa phải công nghệ cụ thể. Đây là phần mà Matrix đau đầu nhất, khi bồng bềnh ở giữa Detail và High Level, giữa thực thi và quản trị.
Đặc biệt, việc mapping dữ liệu và ứng dụng khiến team nhiều phen “đau não nhưng thỏa mãn”, nhất là khi mọi thứ bắt đầu rõ ràng thẳng hàng.
Cảm giác: “Nhìn diagram đủ & đẹp là quên hết mệt!”
4. Transition Plan – Cây Cầu Giúp Doanh Nghiệp Không Sợ Thay Đổi
Tới phần Transition Plan, mọi thứ bắt đầu thực tế hơn. BHL lấy ví dụ thực tế dễ hiểu, nhưng khi map vào biz case thì cả team khá loay hoay.
Đây là lúc mà team học cách trả lời câu hỏi: “Chúng ta muốn đến đích, nhưng đi bằng cách nào?”
Breakdown giai đoạn, vẽ roadmap, xác định migration… phải đảm bảo các mục tiêu, capability, phân chia work packages phù hợp là thách thức lớn. Tất cả đều giúp team hiểu rằng chuyển đổi số không phải cứ thay hệ thống là xong – mà là một hành trình có kế hoạch rõ ràng để mọi người không bị sốc.
5. Requirements Management – Người Bạn Đồng Hành Âm Thầm
Trong khi ADM chạy vòng vòng, thì Requirements Management cứ đứng đó âm thầm kiểm tra: Yêu cầu đã đúng chưa? Có gì mới xuất hiện không? Phase kia thay đổi thì phase này có ảnh hưởng gì không?
Cả team Matrix đều thừa nhận: “Không có Requirements Management là ADM sẽ thành phim hành động – hỗn loạn và đầy bất ngờ.”
6. Team Matrix – Nỗ Lực Khiến Môn EA Trở Nên Dễ Thương Hơn
Điều làm mình nhớ nhất không phải chỉ TOGAF, mà là sự đồng lòng của cả team: Những khái niệm khó đến mấy cũng thành dễ khi cùng nhau phân tích.
Lần đầu làm BO (Business Owner) đầy bỡ ngỡ nhưng lại mang đến cảm giác tự hào khi hoàn thành khá ổn. Team làm việc mượt, phân tích mạch lạc, và quan trọng là giúp được cả team tiến nhanh hơn.
Những câu hỏi thách thức từ BHL giúp team trưởng thành hơn, hiểu sâu hơn, tư duy chặt hơn. Những câu hỏi thách thức, hỏi xoáy – nhưng trả lời thì phải xoay cho tròn. Nhờ vậy mà team hiểu sâu hơn về business case, về logic, và biết rằng mỗi vấn đề đều có nhiều góc nhìn khác nhau.
Team Future Maker (hay được gọi là Future Market) cũng có nhiều câu hỏi xoáy đáp xoay giúp hai team cùng bổ sung góc nhìn, phản biện để Matrix hiểu sâu hơn.
Kết Lại
EA không chỉ là một môn học. EA là cách tư duy để nhìn doanh nghiệp có trật tự, có logic, và có tương lai rõ ràng hơn.
6–7 tuần vừa rồi hơi dài, hơi nhiều khái niệm, hơi nhiều diagram… Nhưng đổi lại là nhiều tiếng cười, nhiều khoảnh khắc “vỡ òa”, và một team Matrix mạnh hơn rất nhiều.
Vui, mệt, nhưng đáng. Và nếu học lại lần nữa… chắc vẫn vui (nhưng xin nghỉ thêm một buổi để nạp não).
Tác giả: Đào Tuấn Anh – SS09 HN Đơn vị công tác: MSB Vị trí: SA
[VỀ CHÚNG TÔI] – CIO Coaching là một chương trình huấn luyện các nhà quản lý và lãnh đạo số muốn trở thành CIO (Chief Information Officer – Giám đốc Công nghệ thông tin), CTO (Chief Technology Officer – Giám đốc Công nghệ). – Đăng ký tuyển sinh ngay: https://ciocoaching.org/tuyen-sinh/
#CIOCoaching #CIOVietnam #Hạt_Giống_Lãnh_Đạo_CNTT
