Sáu tuần chuyên sâu về Enterprise Architecture (EA) không chỉ là hoàn thành một môn học, mà là hành trình trang bị lại “bộ công cụ” tư duy chiến lược. EA, với Khung phương pháp TOGAF 10, đã lật mở cách nhìn nhận doanh nghiệp từ một tập hợp các dự án, hoạt động rời rạc sang một hệ thống vận hành có cấu trúc và chủ đích.
CHUYỂN DỊCH TƯ DUY TỪ CHI TIẾT ĐẾN TỔNG THỂ
-
Phase Preliminary: Bài học về Chuẩn bị: Đây là bài học về tầm quan trọng của chuẩn bị. Trước khi phác thảo bức tranh Vision, chúng tôi phải thống nhất ngôn ngữ chung, phạm vi (scope), và đặc biệt là Nguyên tắc Kiến trúc (Architecture Principles). Nếu bỏ qua Preliminary, các tranh luận ở các Phase sau sẽ không có điểm tựa để giải quyết.
-
Bắt Đầu Bằng Khả năng Tạo Giá Trị: Khác biệt lớn nhất mà EA mang lại là việc buộc chúng tôi phải nâng cấp độ phân tích. Thay vì tiếp cận vấn đề ở cấp độ quy trình hoặc giải pháp công nghệ đơn lẻ (thuộc các tầng Application, Technology), EA bắt đầu bằng Business Capabilities (Năng lực Doanh nghiệp) và Value Streams (Chuỗi Giá trị).
-
Phase A & B (Vision và Business Architecture): Chúng tôi nhận ra Kiến trúc Kinh doanh không phải là mô tả lại quy trình hiện tại, mà là việc tái cấu trúc doanh nghiệp dựa trên khả năng tạo ra giá trị và mức độ trưởng thành mong muốn của từng năng lực. Việc xác định rõ hiện trạng (As-Is) và mục tiêu (To-Be) của các Capability đã cung cấp một bản đồ chiến lược cực kỳ sắc nét, thay vì một bản danh sách các yêu cầu công nghệ mơ hồ.
-
Liên Kết Kiến Trúc theo ADM: Với TOGAF ADM, tôi hiểu được sự liên kết chặt chẽ giữa các tầng kiến trúc. Data và Application không phải là các module được thêm vào sau cùng, mà là lớp nền được định hướng trực tiếp bởi Business Architecture. Điều này buộc chúng tôi phải thiết kế hệ thống thông tin và ứng dụng không phải dựa trên công nghệ yêu thích, mà dựa trên việc hỗ trợ tối đa cho các Value Stream trọng yếu.
KHẢ NĂNG GIẢI QUYẾT GAPS VÀ TÍNH THỰC DỤNG
Việc học EA trở nên thực tế và có tính ứng dụng cao khi chúng tôi tập trung vào các Phase giải pháp và triển khai: Opportunities and Solutions (E) và Migration Planning (F).
-
Phân tích Khoảng trống Năng lực (Capability Gaps): Toàn bộ sức nặng của EA nằm ở khả năng phân tích Gaps. Vấn đề không chỉ là thiếu một phần mềm, mà là thiếu một năng lực cốt lõi (ví dụ: Năng lực Quản lý Rủi ro Thị trường) và sau đó mới phân rã thành các lỗ hổng tương ứng ở các tầng Data, Application, và Technology. Điều này giúp chúng tôi thiết kế các Work Packages (gói công việc) mang tính kiến trúc cao, thay vì chỉ là các dự án công nghệ đơn thuần.
-
Tính Thực dụng trong Triển khai (Migration Planning): Migration Planning dạy chúng tôi sự thực dụng và tầm nhìn dài hạn của một Kiến trúc sư. Việc sắp xếp thứ tự triển khai, xác định các Transition Architectures và đánh giá Risk & Effort là bài toán cân bằng giữa lý tưởng kiến trúc và giới hạn tài nguyên thực tế. Đây là nơi tư duy chiến lược chuyển thành Roadmap có thể thực thi được.
BÀI HỌC VỀ TEAMWORK VÀ SỰ CHÍNH TRỰC PHƯƠNG PHÁP LUẬN
Hành trình sáu tuần là hành trình căng thẳng về làm việc nhóm, đặc biệt với một khung phương pháp rộng lớn như TOGAF 10.
Nhóm đã trải qua những tranh luận nảy lửa, mà nguyên nhân cốt lõi là sự khác biệt về cách hiểu và áp dụng phương pháp. Chính những va chạm này đã giúp chúng tôi nhận ra TOGAF là kim chỉ nam, nhưng phải có sự thống nhất về “ngôn ngữ” và “phạm vi” ứng dụng của từng thành viên. Điều này rèn luyện sự chính trực về phương pháp luận – luôn quay về nguyên tắc của EA để giải quyết mâu thuẫn cá nhân.
KẾT LUẬN
EA đã chuyển tôi từ việc nhìn doanh nghiệp qua lăng kính của dự án sang lăng kính của kiến trúc. Tôi không còn chỉ tập trung vào việc làm gì (Action) mà là xây dựng cái gì (Structure) và tại sao (Strategy). Enterprise Architecture giờ đây là một lăng kính để phân tích, một phương pháp để quản trị sự thay đổi liên tục, và là một yêu cầu bắt buộc đối với bất kỳ ai muốn tham gia vào việc định hình tương lai chiến lược của tổ chức.
[VỀ CHÚNG TÔI] – CIO Coaching là một chương trình huấn luyện các nhà quản lý và lãnh đạo số muốn trở thành CIO (Chief Information Officer – Giám đốc Công nghệ thông tin), CTO (Chief Technology Officer – Giám đốc Công nghệ). – Đăng ký tuyển sinh ngay: https://ciocoaching.org/tuyen-sinh/
#CIOCoaching #CIOVietnam #Hạt_Giống_Lãnh_Đạo_CNTT
