Nếu có một môn học khiến tôi vừa mệt, vừa mừng, vừa bối rối, vừa bật cười (vì mừng húm khi nhóm được chấm “qua môn”), thì chắc chắn đó là Hệ thống Thông tin Quản lý – MIS. Cũng như việc đi trekking đêm giữa núi ngàn, với một tấm bản đồ, vài đèn pin và niềm tin vào đồng đội, hành trình học MIS của nhóm tôi là sự kết hợp hoàn hảo giữa kiến thức học thuật và trải nghiệm thực chiến – à quên, thực tiễn.
Mở màn: Rework là chân ái?
Tuần đầu tiên, nhóm tôi tự tin bước vào lớp với slide vừa đủ và tinh thần “chắc không khó đâu mà”. Nhưng đời không như mơ, trình bày về phương pháp triển khai MIS chẳng khác nào bản nháp của bài văn chưa kịp sửa lỗi chính tả. Kết quả: rework không thương tiếc, Top 1 thành tóp 1. Cú sốc tinh thần đầu môn MIS khiến cả nhóm… tỉnh người và cùng nhau “gồng” lại từ đầu.
Rút kinh nghiệm, tuần thứ hai khá hơn – à mà không, khá hơn nhưng vẫn… rework. Cả team lúc này bắt đầu quen với định nghĩa mới: rework là một hình thức yêu thương thầm lặng từ ban huấn luyện (BHL). Và đúng là nhờ những lần ấy mà nhóm tôi học được sáu bước triển khai MIS: engage, plan, design, obtain, deliver, improve – như một quy trình làm mì ăn liền nhưng muốn ngon thì vẫn phải làm đúng, làm đủ.
Tư duy và tranh luận: Mỗi đêm là một trận chiến cân não
Nhóm tôi làm gì vào mỗi tối? Không phải đi ăn chè hay xem phim – mà là họp online, trao đổi, cãi nhau (vì dữ liệu), thuyết phục nhau (vì cách thiết kế hệ thống), rồi lại… cười với nhau khi tìm được giải pháp. Có những hôm cả team ngồi vật vã chỉ vì một biểu đồ Business Model Canvas, Balanced Scorecard hay cách chuyển từ vấn đề → nguyên nhân → phương án → đo lường, như đang giải mật thư thời chiến. Nhưng càng làm, càng thấy MIS không hề khô khan – mà logic, có chiều sâu và cực kỳ thực tiễn.
Tạm biệt người bạn đồng hành – và sự lựa chọn phút cuối
Khi một thành viên trong nhóm xin rút lui vì lý do cá nhân, cả team lặng người. Nhưng rồi “nhóm còn lại” siết chặt tay nhau hơn, và cùng nhau đổi biz case vào phút cuối – quyết định tưởng chừng rất tệ nhưng lại cực kỳ đúng đắn. Nhờ đó, cả team đi đến tuần thứ tư một cách trọn vẹn, với một case gần gũi, có đất diễn cho từng thành viên, và quan trọng nhất là: không ai bị bỏ lại phía sau. Mặc dù vẫn còn sự thất vọng nhẹ từ BHL vào phút cuối nhưng cả team cũng đã nắm được key của biz case này.
MIS – không chỉ là hệ thống, mà là nghệ thuật phối hợp
Thông qua môn học, tôi “ngộ” ra nhiều điều:
- MIS là hệ thống được xây dựng trên ba trụ cột: Tổ chức – Quản lý – Công nghệ, giúp doanh nghiệp ra quyết định thông minh, chứ không phải chỉ là mớ bảng Excel hay phần mềm ERP đắt tiền.
- Hệ thống này gồm năm thành phần: dữ liệu, con người, phần mềm, phần cứng và kênh giao tiếp – như một ban nhạc 5 thành viên, thiếu ai cũng… lạc nhịp.
- MIS hoạt động ở ba cấp độ: từ cấp vận hành (dữ liệu có cấu trúc), đến cấp quản lý (dữ liệu bán cấu trúc), và cuối cùng là cấp chiến lược (dữ liệu phi cấu trúc) – tương ứng với mô hình DIKW huyền thoại: Data → Information → Knowledge → Wisdom – hoặc dịch dí dỏm là Từ số → ra ngô → hiểu bắp → hành động gạo.
Bên cạnh đó, các công cụ như Balanced Scorecard, Interview, hay Business Model Canvas là trợ thủ đắc lực để phân tích nghiệp vụ. Và đừng quên bộ chín nguyên tắc MCP – như chiếc checklist thần kỳ để đánh giá bất kỳ hệ thống quản lý nào một cách đầy đủ, toàn diện.
Kết lại bằng một câu nói và một niềm tin
Một người trong nhóm từng nói: “Hãy nhớ lại mục tiêu ban đầu” – câu đó đã trở thành kim chỉ nam mỗi khi team đuối sức hoặc muốn buông bỏ. Và đúng thật, càng học MIS, tôi càng thấy không chỉ là môn học về hệ thống, mà là bài học về kiên trì, kỷ luật và làm việc nhóm.
Ban huấn luyện (BHL) của môn này thì đúng chuẩn “người thầy cứng cỏi”: không dạy cách “làm cho xong”, mà buộc nhóm phải tư duy, phải chỉnh sửa, phải tự tìm ra cách đúng. Lúc đầu bối rối, sau này mới hiểu – đó chính là kỹ thuật bịt mắt leo đồi.
Lời kết: MIS là môn học… có thật
Nếu ai hỏi tôi MIS là gì, tôi sẽ trả lời ngắn gọn: “Là hệ thống giúp doanh nghiệp bớt hoang mang, và là môn học giúp học viên bớt ảo tưởng”.
Cảm ơn môn học đã cho tôi không chỉ kiến thức, mà còn cả tinh thần của một người làm quản lý – biết nghĩ xa, hiểu sâu, và làm việc cùng người khác một cách khoa học hơn.
Tác giả: Đào Tuấn Anh – SS09 HN
Đơn vị công tác: MSB
Vị trí: SA
———————————————————————————————————
[VỀ CHÚNG TÔI]
– CIO Coaching là một chương trình phi lợi nhuận, huấn luyện các nhà quản lý và lãnh đạo số muốn trở thành CIO (Chief Information Officer – Giám đốc Công nghệ thông tin), CTO (Chief Technology Officer – Giám đốc Công nghệ).
– Đăng ký tuyển sinh ngay: https://ciocoaching.org/tuyen-sinh/
#CIOCoaching
#CIOVietnam
#Hạt_giống_lãnh_đạo_CNTT
